عیب یابی سنسورها و عملگرها

اموزش عیب یابی سنسور و عملگرهای خودرو با ما همراه باشید مکانیکو

---

گرمکن دریچه گاز

1 – در زمستان باعث یخ زدن پولک دریچه گاز شده خودرو گاز نمی خورد

2 – در زمستان باعث یخ زدن نوک استپرموتور شده و گیر کرده خودرو روشن نمیشود

نکته ۱ : خرابی قطعاتی که باعث روشن شدن لامپ عیب یاب می شود در خودروها متفاوت بوده و به برنامه ای که در ایسیو تعریف می کنند بستگی دارد . در بعضی خودروها خرابی سه یا چهار قطعه و در بعضی خودروها خرابی ۶ الی ۸ قطعه باعث روشن شدن لامپ عیب یاب می شود . اما بطور کلی خرابی قطعاتی که باعث روشن شدن لامپ عیب یاب می شود ، عبارت است از :انژکتورها – شیر برقی کنیستر – سنسور اکسیژن ، سنسور فشار هوا ، سنسور دمای آب ، سنسور ناک و …

نکته ۲ : در صورت روشن شدن لامپ عیب یاب در خودروی انژکتوری نباید بیتفاوت بود بلکه باید به نزدیکترین مرکزی که مجهز به دستگاه عیب یاب خودرویمربوطه است مراجعه و رفع عیب گردد . در صورت روشن ماندن طولانی لامپ عیبیاب ، سبب افزایش مصرف سوخت و بد کار کردن موتور و … می گردد .

---

سنسور میل سوپاپ

– موتور درجا ریپ و لرزش ندارد ولی با افزایش دور تا 3000 با حرکت در جاده با دور زیاد موتور ریپ زده ، کپ کرده و جهت رفع عیب بایستی یک دنده بالاتر انتخاب کرد.

2 – ریتارد کارکردن با کمی ریپ

3 – درصورت خرابی پاشش سوخت از ترتیبی به نیمه ترتیبی تبدیل میشود

نکته : عیب فوق در شرایط زیر نیز پیش می آید :

1 – خرابی کاتالیست

2 – خرابی پمپ بنزین و کثیفی فیلتر سوخت

3 – سوختگی سیم پیچ انژکتور

4 – خرابی کویل دوبل

5 – فیلر نادرست

 

نحوه عیب یابی سنسور موقعیت میل سوپاپ :

الف – با استفاده از دستگاه عیب یاب ( دیاگ ) :

در صورت خرابی سنسور موقعیت میل سوپاپ ، خطای این سنسور در قسمت خواندن عیوب در دستگاه عیب یاب مشاهده می شود و در بعضی از خودروها خرابی این سنسور باعث روشن شدن لامپ عیب یاب نیز می گردد که در قسمت پاک کردن خطای سنسور موقعیت میل سوپاپ را پاک می کنیم .

ب – با استفاده از دستگاه مولتی متر ( قسمت ولت متر ) :

ابتدا کلید یا سلکتور دستگاه مولتی متر را روی قسمت ولت متر DC قرار می دهسم و دو سیم مشکی و قرمز را در محل های مربوطه قرار داده و دو سر سیم مشکی و قرمز را طبق تصویر زیر به سنسور وصل کرده و با دور و نزدیک کردن یک قطعه فلزی ( جهت تغییر میدان مغناطیسی ) ولتاژ خروجی سنسور را اندازه بگیرید و با مقادیر استاندارد مقایسه نمایید در صورت داشتن اختلاف زیاد و یا عدم تغییر ولتاژ خروجی با دور و نزدیک کردن قطعه فلزی سنسور معیوب بوده و باید تعویض گردد .

سنسور سرعت

1 – موقع ترمز آنی پا روی دست اندازها خودرو خاموش میشود

2 – درسربالاییها و هنگام دادن دنده معکوس خودرو ریپ زده و کله میکند

3 – خودرو در دنده 2 کله میکند

4 – عقربه کیلومتر شمار شلاق زده و از میزان مشخصی بالاتر نمیرود

نکته : این عیب ها در صورت خوردگی دنده کیلومتر شمار نیز پیش می آید

نکته :در پیکان سنسور دارای سوراخی است که بایستی آنرا با چسب پوشاند تا آب وارد سنسور نشود

 

تست ولتاژی سنسور سرعت :

سوکت سنسور را کشیده و دو سر ولت متر را به پایه های ۱ و ۲ زده باید ولتاژ نشان داده شده ۱۲ ولت باشد در غیر این صورت مسیر برق تا رله دوبل را تست کنید.

تست اهمی سنسور سرعت : به وسیله اهم متر سیم پایه ۳ را از سوکت تا (ECU) چک کنید که مقاومت آن باید کمتر از یک اهم باید باشد در غیر این صورت خراب است.

سنسور فشار هوا

1– بوی بد اگزوز

2 – خام سوزی بعلت اتصال پایه های 2 و 3 و 4 به همدیگر

3 – تک کارکردن یا بدکارکردن موتور

4 – افت شتاب اولیه خودرو

5 – بابرداشتن پا از روی پدال خودرو در دنده 2 کله میکند

6 – درصورت اتصالی پایه 1 و 4 خودرو پس از روشن شدن فورا با لرزش خاموش میشود

7 – بد روشن شدن خودرو در صبح ها که به محض گازدادن خاموش میشود

8 – ممکن است درهنگام گازدادن ناگهانی موتور دود سیاه کند

تست با دستگاه دیاگ :

دستگاه دیاگ را به خودرو وصل کرده خودرو را روشن می کنیم . وارد منوی پارامترها قسمت هوای ورودی شده مقدار فشار هوای داخل مانیفولد را مشاهده می کنیم . این عدد برای هر خودرو در مکان های مختلف متفاوت است و بستگی به تجربه تعمیرکار دارد . برای به دست آوردن مقدار تجربی این پارامتر از روی خودروهایی که در شرایط خوب و استانداردی هستند ، این مقدار عددی را یادداشت کرده و با خودروهای از همان نوع مقایسه و عیب یابی می کنیم .

روش اندازه گیری مقایسه ای فوق باید بین خودروهایی که در یک مکان و همان ارتفاع از سطح دریا هستند صورت گیرد .

بعد از انجام مقایسه گفته شده ، وارد منوی دیدن کد خطاها شده آنرا بررسی می کنیم که آیا خطایی در رابطه با این سنسور در حافظه ECU ثبت شده است یا نه . در صورت وجود خطا ، اگر از نوع لحظه ای بود آنرا پاک کرده دوباره کد خطاها را بررسی می کنیم . و اگر از نوع دائمی بود ابتدا اتصالات قطعه را از نظر تمیزی و محکم بودن بررسی می کنیم سپس کد خطا را پاک می کنیم .
اگر کد خطا باز هم به صورت دائمی دیده شد بعد از انجام تست های ولتاژی و یررسی قسمت مدار آن ، در صورت خرابی ، قطعه را تعویض می کنیم .

سنسور زاویه سنج پدال گاز

در خودروهای جدید، برای نرم شدن پدال گاز و راحتی راننده، سیم گاز حذف شده و کار آنرا”سنسور زاویه سنج پدال گاز” انجام می دهد. این سنسور، تغییر زاویه پدال گاز توسط راننده را اندازه گیری کرده و به ECU موتور ارسال می کند. ECU به همان نسبت، فرمان لازم را به عملگر دریچه گاز برقی می فرستد.

دریچه گاز برقی با تغییر زاویه، مقدار هوای ورودی را کم یا زیاد می کند و بدین ترتیب، راننده می تواند دور موتور را کم یا زیاد کند.

علائم خرابی سنسور زاویه سنج پدال گاز

در صورت خرابی این سنسور، با فشردن پدال گاز موتور خیلی کم گاز می خورد یا اصلا گاز نمی خورد.

سنسور ضربه

– باعث روشن شدن چراغ چک میشود

2 – لرزش موتور و بالا رفتن دمای آب

نکته : سفتی فیلر با شیم نیز عیب این سنسور را در دستگاه ثبت میکند

این سنسور روی بلوک سیلندر قرار دارد و وظیفه آن نظارت بر عملکرد درست سیستم جرقه و انفجار محفظه احتراق است. در صورتیکه در موتور، ضربات غیر عادی وجود داشته باشد، ناک سنسور موضوع را به ECU انتقال داده و چراغ چک روشن می شود تا راننده از بد کار کردن موتور مطلع گردد.

این ضرباتِ غیر عادی به یک یا ترکیبی از دلایل زیر اتفاق می افتند:

– خراب شدن هر یک از قطعات سیستم جرقه زنی (کوئل ، وایر و … ).

– پایین بودن تراکم و انفجار ناقص، بدلیل خرابی سوپاپ ها و یا تنظیم نبودن تایم.

علائم خرابی سنسور ضربه (ناک سنسور – Knock Sensor)

این قطعه بندرت خراب می شود، زیرا در واقع خراب شدن سایر قطعات منجر به بد کار کردن موتور، و تحریک این سنسور، و روشن شدن چراغ چک می شود.

اگر فقط همین سنسور خراب شده باشد، تغییری در عملکرد موتور ایجاد نمی شود و فقط چراغ چک روشن می گردد.

عیب یابی سنسور ضربه یا ناک سنسور

در خیلی از مواقع ممکن است خودرو مشکل چندانی از لحاظ ضربه نداشته باشد و لرزش موتور در حد نرمال باشد. اما همچنان سنسور ضربه اقدام به ارسال خطا به ECU می نماید. در چنین شرایطی به احتمال خیلی زیاد، مشکل از عدد اوکتان بنزین درون باک می باشد. اگر بنزین از اوکتان مناسب برخوردار نباشد، این امر سبب می شود که سنسور ضربه مرتبا وارد مدار شده و اقدام به ارسال خطا نماید و در نتیجه ECU با کم کردن مقدار پاشش سوخت موجب کم شدن قدرت موتور گردد. برای رفع این مشکل بهتر است که ابتدا نوع بنزین داخل باک را عوض کرده و ترجیحا مدتی از بنزین سوپر استفاده نمایید. بطور کلی پایین بودن میزان اوکتان بنزین موجب کار مداوم سنسور ضربه خواهد شد.

هر چه اکتان سوخت کمتر باشد، سوخت بر اثر فشرده شدن سریعتر به مرحله احتراق رسیده و باعث انفجار زود هنگام و ضربه زدن به سر پیستون می شود، درست قبل از اینکه پیستون کاملا بالا بیاید و از نقطه مرگ رد شود.
این ضربه باعث لرزش شدید موتور و صدمه دیدن قطعات آن، خصوصا شاتون ها و پیستون ها می شود که بیشترین ضربه به آن ها وارد می گردد.

به طور کلی، هر چه اکتان سوخت بیشتر باشد پس مقاومتش در برابر فشرده و متراکم شدن بیشتر می شود و در اثر فشار، به مرحله احتراق زود هنگام نخواهد رسید. به همین سبب در حال حاضر بیشتر موتورهای مدرن نسبت تراکمشان ۱۰ به ۱ هست و اگر بنزین با اکتان کمتر از ۹۸ در آن ها استفاده شود، باعث ناک شدید و ضربه زدن موتور می گردد.

سوخت گازوئیل از عدد اوکتان پایین تری نسبت به بنزین بهره می برد و به همین سبب معمولا موتورهای دیزلی شمع ندارند چون به محض متراکم شدن گازوییل و ترکیب آن با هوا، به طور خودکار عمل احتراق انجام می گردد.

انفجار حاصل از سوخت با اکتان پایین، موجب ضربه زدن به بدنه موتور شده و در نتیجه سنسور ضربه فعال می گردد. در اینجا سنسور ضربه وارد عمل شده و با گزارش خطا، از ECU درخواست می کند که مقدار پاشش سوخت را کمتر نماید تا ضربه کمتری به موتور وارد شود.

سنسور اکسیژن

1 – افزایش مصرف سوخت

2 – دربعضی از خودروها به غیر از پراید خودرو در سرعت کله میکند

3 – بدکارکردن موتور

4 – اگر المنت آن خراب باشد خودرو دچار خام سوزی میشود

5 – درمواقع حرکت چراغ چک روشن و درمواقع توقف خاموش میشود

 

روش تست سنسور اکسیژن

ولتاژ ارسال شده توسط اکسیژن سنسور باید بین ۹/۰ ولت تا ۱/۰ ولت بطور مداوم در حال تغییر باشد. اگر ولتاژ تمایل به سمت ۱/۰ ولت داشته باشد نشان از سوخت رقیق و اگر تمایل به ولتاژ ۹/۰ ولت داشته باشد نشان از سوخت غنی دارد. در نتیجه اگر ولتاژ بین ۹/۰ ولت از ۱/۰ ولت متغیر باشد نشان دهنده سلامت قطعه و در غیر این صورت نشان دهنده خرابی سنسور است.

حال به سراغ منوی کد خطاها می رویم و خطاها را چک می کنیم. اگر خطا بصورت لحظه ای (I) ثبت شده باشد آن را پاک می کنیم و دوباره خطاها را چک می کنیم. اما اگر به صورت دائمی (P) ثبت شده بود ابتدا از سلامت و تمیزی و محکم بودند سوکت قطعه اطمینان حاصل می کنیم، سپس وارد منوی پاک کردن کد خطاها می شویم و خطا را پاک می کنیم. اگر خطا پاک شده بود خودرو را روشن کرده دوباره کد خطاها را چک می کنیم. ولی اگر پاک نشده بود باید قطعه را عوض کرده سپس کد خطاها را بازبینی کنیم.

در صورت خرابی سنسور ، چراغ اخطار عیب یاب خودرو روشن شده خودرو دچار خام سوزی ، مصرف بالا و بدکار کردن می شود.

نکات

وظیفه اصلی اکسیژن سنسور قبل از کاتالیز ، تنظیم نسبت سوخت و هواست و وظیفه اصلی اکسیژن سنسور بعد از کاتالیز بهینه کردن نسبت سوخت و هواست

خودروهایی با ECU مدل ماگنتی مارلی (MM8P) و گروه SL96ها سنسور اکسیژن ندارند و خودروهای زانتیا و پزو ۲۰۶ تیپ ۵و۶ دارای دو عدد سنسور اکسیژن صفر می باشند.

بیشتر بخونید: شبیه ساز سنسور اکسیژن

سنسور دمای هوا

1 – افزایش مصرف سوخت

این سنسور، دمای هوای ورودی را به ECU اطلاع می دهد، تا ECU در صورت سرد بودن دمای هوای ورودی، توسط “پیش گرمکن” (که در مسیر ورودی هوا و در بعضی خودروها وجود دارد)، هوا را کمی گرمتر می کند تا موتور در سرما راحتتر و سریعتر روشن شود.

علائم خرابی سنسور دمای هوای ورودی

این سنسور از حساسیت کمتری برخوردار است و فقط در روشن شدن برخی خوروها، و در هوای سرد نقش ایفا می کند، و در نتیجه، خرابی آن چندان قابل تشخیص نیست و در عملکرد موتور تغییری ایجاد نمی کند.

خرابی این قطعه از طریق دیاگ قابل تشخیص است.

سنسور فشار روغن هیدرولیک فرمان

این قطعه بر روی شیلنک فشار قوی روغن هیدرولیک، و در برخی خودروها وجود دارد و وظیفه آن به شرح زیر است:

هنگامیکه راننده فرمان را می چرخاند، پمپ هیدرولیک، نیروی لازم برای هیدرولیک فرمان را از موتور دریافت می کند. وقتیکه دور موتور پایین باشد، این موضوع بخشی از توان خروجی موتور را به خود اختصاص داده و دور موتور پایینتر می آید.

برای جلوگیری از این موضوع، سنسور فشار روغن هیدرولیک، با چرخاندن فرمان، متوجه افزایش فشار روغن شده و موضوع را به ECU مخابره می کند. ECU برای جلوگیری از کاهش دور موتور و خاموش شدن آن، از طریق استِپ موتور، (در برخی خودروها از طریق دریچه گاز برقی)، دور موتور را افزایش می دهد.

علائم خرابی سنسور فشار روغن هیدرولیک فرمان

در صورت خرابی این قطعه، در صورت چرخاندن فرمان در حالت دورِ موتورِ درجا، ECU متوجه افزایش بار روی موتور نمی شود و دور موتور پایین می آید، حتی ممکن است هنگام چرخش فرمان، موتور خاموش شود.

سنسور سوئیچ الکتریکی کولر

این سنسور در مسیر شیلنکهای کمپرسور کولر خودرو قرار دارد، وظایف آن در اغلب خودروها به شرح زیر است:

– اندازه گیری فشار گاز کولر برای بکار انداختن و درگیر کردن کمپرسور کولر.

– اطلاع رساندن به کنترل یونیت فن، برای روشن شدن فن های رادیاتور (در موتورهایی که کنترل یونیت جداگانه برای رادیاتور دارند)، یا به ECU .

– اطلاع رسانی به ECU ، زیرا درگیر شدن کمپرسور کولر نیروی زیادی را از موتور دریافت می کند و برای جلوگیری از افت دور موتور و خاموش شدن آن، ECU از طریق استپ موتور، یا دریچه گاز، کمی دور موتور را افزایش می دهد.

علائم خرابی سنسور سوئیچ الکتریکی کولر

در صورت خرابی این قطعه، یکی از سه اتفاق زیر رخ می دهد:

1. بکار نیافتادن کمپرسور کولر، علیرغم روشن کردن کولر.

2. روشن نشدن فن خنک کننده، هنگام استفاده از کولر و در نتیجه بالا رفتن سریع دمای موتور (در خودروهایی که دارای یونیت فن جداگانه رادیاتور هستند مانند پژو 405 مدل پایین).

3. افت دور موتور هنگام روشن کردن کولر و درگیر شدن کمپرسور کولر.

عملگرها

انژکتورها

1 – درصورت خرابی سیم پیچ آن چراغ چک روش نشده اما موتور ریپ کار میکند که با گازدادن ریپ بیشتر میشود

2 – نشتی بنزین درصورت خرابی اورینگ بالایی

3 – ریپ زدن و هواکشیدن درصورت خرابی اورینگ پایینی بخصوص درخودروهای دوگانه دستی

روش تست انژکتور

روش اول: در این روش به کمک دستگاه عیب یاب و بدون باز کردن انژکتورها می توانید جهت تست آنها اقدام نمایید. در این صورت دستگاه عیب را وصل کرده، وارد منوی مربوط به موتور شده و سپس وارد گزینه تست عملگرها شوید. بخشی از گزینه های این قسمت مربوط به تست عملکرد انژکتورها می باشد که در این صورت کافیست موتور را روشن کرده و تست انژکتور سیلندر دلخواه را انجام دهید. در این صورت با قطع شدن انژکتور مربوطه اگر خودرو دچار ریپ شدید شد به این معناست که انژکتور سالم بوده است در غیر اینصورت انژکتور معیوب می باشد.

صافی بنزین

1 – کپ کردن خودرو در دورهای بالای 2000 معمولا 3500 که بایستی یک دنده بالاتر انتخاب گردد

2 – کاهش شتاب قدرت و سرعت

3 – ریپ زدن درسربالایی و درهنگام شتابگیری دچار مکث میشود

پمپ بنزین

 

1 – روشن نشدن موتور

2 – خاموش شدن موتور به محض گاز دادن

3 – ریپ زدن در سربالایی و حتی خاموش شدن موتور

4 – کاهش شتاب و سرعت خودرو

نحوه عیب یابی پمپ بنزین :

• با استفاده از دستگاه عیب یاب ( دیاگ ) :با استفاده از دستگاه عیب یاب در قسمت پارامترها ، حالت وصل بودن یا قطع بودن پمپ بنز ین را می توانیم مشاهده کنیم و یا در قسمت تست عملکردها می توانیم پمپ بنز ین را تست کرده و از سالم بودن آن مطمئن شویم .

نکته : در صورتیکه در قسمت تست عملکردها ، در موقع تست پمپ بنز ین ،صدای کارکرد پمپ بنز ین به گوش نرسد و یا از شیلنگ ورودی بنزین به ریل ، سوخت خارج نشود ، تنها نشانه سوختن پمپ بنزین نمی باشد بلکه می تواند علت از فیوز پمپ بنزین و یا رله دوبل و یا قطع بودن سوکتها و سیم کشی و … باشد .

توجه :

در صورتیکه به سوخت کامل و یا نیم سوز شدن پمپ بنز ین شک می کنید ، به این صورت عمل کنید :

ابتدا شیلنگ ورودی به ریل سوخت را خارج کرده و سوئیچ خودرو را باز کنید ( با رعایت مسائل ایمنی و گرفتن شیلنگ به داخل یک ظرف ) و نگاه کنید که آیا سوخت با باز کردن سوئیچ از شیلنگ خارج می شود یا نه ، در صورتیکه سوخت اصلا خارج نشود یا پمپ بنزین سوخته و یا برق ۱۲ ولتی به پمپ بنزین قطع می باشد ، که برای اطمینان از این موضوع می توان یک برق ۱۲ ولت مستقیم را به پمپ بنزین داد و یا رله دوبل را بررسی کرد . در غیر اینصورت باید پمپ بنزین را باز کرده و تعویض نمایید .

در صورتیکه بنزین از شیلنگ ورودی به ریل سوخت خارج می شود ولی فشار لازم را ندارد ( احتمال نیم سوز شدن پمپ بنزین ) برای این حالت بهترین راه اینست که از یک دستگاه فشار سنج سوخت استفاده نمایید .

به این صورت که ابتدا شیلنگ ورودی سوخت به ریل را ( از فیلتر بنز ین ) با آزاد کردن بست خارج کنید و دو سر شیلنگ دستگاه فشار سنج را ما بین شیلنگ ورودی سوخت و ریل سوخت نصب کنید ( قرار دهید ) و به موتور استارت زده و روشن کنید و به فشار نشان داده شده در دورهای مختلف توجه کنید . نباید کمتر از ۴ بار باشد . البته قبلا از سالم بودن فیلتر و رگلاتور سوخت اطمینان حاصل نمایید .

در صورتیکه فشار نشان داده شده کمتر از ۴ بار باشد ، پمپ بنز ین نیم سوز شده و باید تعویض گردد .

---

کنیستر

1– بوی بنزین در محفظه موتور

2 – ریزش قطرات بنزین از کنیستر و صدای خش خش آن

3-چراغ چک: چراغ چک خودرو روشن می‌شود و زمانی که به‌وسیله دیاگ آن را بررسی می‌کنید، کد خطای «شیر برقی کنیستر» قابل‌ رویت است.

نحوه تست کنیستر

جهت تست کنیستر کافیست شلنگ اتصال باک به کنیستر را جدا کرده و به هنگام روشن بودن موتور، مکش هوا از سرشلنگی‌ها را چک کنید. چنانچه مکش به اندازه کافی وجود داشته باشد، حاکی از عملکرد درست کنیستر و مکش بخار بنزین است؛ همچنین باید مکش هوا از مجرای هوای آزاد نیز کنترل شود. 

شیر برقی کنیستر

1 – روشن شدن چراغ چک

2 – کشش کم خودرو تا حد غیرمحسوس

کاتالیست

کپ کردن خودرو در جاده در دور 2000

رگلاتور سوخت

1– مصرف زیاد به علت سفت بودن فنر و ساچمه

2 – مصرف کم به علت شل بودن فنر و ساچمه

3 – نشتی و خیس شدن سرشمعها و درنتیجه دیر روشن شدن بخصوص درهوای سرد و یا روشن نشدن

4 – افت دور درهنگام شتابگیری و در سربالاییها

نکته : درصورت پارگی لوله خلا آن کشش و قدرت خودرو بخصوص درسربالاییها کاهش می یابد

رله دوبل

رله دوبل داراي يك كانكتور به ندرت12 و غالباً 15 راهه بوده و شامل دو عدد رله مجزا مي باشد كه وظيفه آن ارسال ولتاژ مورد نياز اجزاء مختلف سيستم سوخت رساني و همچنين تغذيه ECU موتور از طريق باطري مي باشد.

رله دوبل از 2رله مجتمع شده در یک مجموعه تشکیل شده است که هر کدام از یک سیم پیچ با هسته مغناطیسی و یک کنتاکت تشکیل شده است.با قطع و وصل جریان ضعیف برق به رله کنتاکت ها بدلیل خاصیت مغناطیسی وصل یا قطع می شوند و به این ترتیب می توان فرمان اتصال برق قوی را با اتصال برق ضعیف به رله صادر کرد.اگر قرار بود سیم کشی ها مستقیم باشند و از رله استفاده نشود هم طول و وزن دسته سیم ها زیاد می شد هم باعث داغ شدن سیم های حاوی جریان آمپر بالا برق می گشت

علایم خرابی رله دوبل

1– موتور روشن نمیشود

2 – درصورت کثیفی کنتاکتها موتور نامنظم کار میکند

3 – درصورت خیس شدن کنتاکتها موتور روشن نمیشود

4 – ریپ زدن موتور و صدای تک تک رله دوبل درصورت قطعی یکی از پایه ها

نکته : رله دوبل در زیمنس قدیم پراید یک رله 4 پایه است و درمجاورت باطری و رله های سه قلو است

نکته : درصورت خرابی رله قدرت یک ولتاژ 12 ولت را به پایه آزاد کویل وصل کرده موتور روشن میشود

نکته : اگر رله اصلی از کار افتاد پایه های 9 را به هم و 4 – 5 – 6 – 13 را به هم وصل کرده و یک ولتاژ 12 به پایه 1 و ولتاژ لحظه ای به پایه آزاد کویل وصل میکنیم

استپر موتور

1 – مصرف زیاد خودرو و بدکارکردن دردور آرام براثر جرم گرفتگی

2 – گیرکردن شافت آن باعث روشن نشدن خودرو و یا خاموش شدن در دور آرام

3 – در سرعت های زیاد با برداشتن پا از روی پدال خودرو کپ میکند

4 – در زمان کولر گرفتن یا بار اضافی موتور دچار لرزش شده و ممکن است خاموش کند

5 – نوسان شدید دور موتور در دور آرام

6 – ریتایمینگ نبودن باعث گاز خوردن زیاد در دور آرام میشود

نکته : درصورت بالارفتن دور موتور در هوای گرم دسته سیم مربوطه بررسی شود

شمع

1 – تک کارکردن خودرو در دور آرام و درجا

2 – افزایش مصرف

3 – بد روشن شدن خودرو

4 – شتاب ضعیف و کشش کم

5 – بالارفتن دمای آب

نکته : دوده سیاه روی شمع : مصرف زیاد – دوده سیاه چرب : روغن سوزی

نکته : دوده سیاه خشک : مپ سنسور و اکسیژن سنسور بررسی گردد

دلایل خرابی شمع

• حرارات بالا: یکی از علت‌های کاهش عمر شمع‌ها، دمای بالا و گرم‌شدن بیش از حد آن است. زیرا گاهی به دلیل زمان‌بندی اشتباه در احتراق هوا و ترکیب سوخت داخل سیلندر پیش از جرقه، دمای قطعه مذکور بالاتر از حد معمول می‌رود.
• نشت روغن: دلیل دیگر خرابی زودهنگام شمع، آلودگی آن با روغن است. از آنجایی که درزبندی قطعه‌های پیشرانه به مرور زمان آسیب می‌بیند؛ نشت روغن به سایر قطعات موتور همچون شمع خودرو، انکار ناپذیر است.
• آلودگی قطعه با کربن زیاد: افزایش کربن موجود روی سر شمع، دلیل دیگری است که عمر قطعه را کم می‌کند. انتقال سوخت آلوده و استفاده از فیلتر هوای معیوب، عواملی هستند که به انتشار بیش از حد کربن در موتور کمک می‌کنند.

علائم فرارسیدن زمان تعویض شمع خودرو

 

وایر شمع

1 – تک کارکردن خودرو

مراحل عیب یابی و تشخیص وایر معیوب

پس از اینکه متوجه ریپ زدن ماشین و کاهش قدرت آن شدیم اول باید در حالت روشن بودن موتور، کاپوت را بالا زده و تکتک وایرها را از روی شمع جدا کنید. هر وایری را که از شمع جدا کردید، اگر پس از جدا کردن، دور موتور افت کرد و موتور به لرزش افتاد یعنی آن وایر و شمع سالم بودند و شما آن را از کار انداختید و پس از اینکه همان وایر را سر جای خود قرار دادید موتور باید به حالت اولیه خود برگردد که نشانه سالم بودن آن وایر و شمع است.حال اگر وایر شمعی را از روی یکی از شمعها جدا کردید و موتور هیچ تغییر حالتی نداد یعنی حتی دورش هم افت نکرد و به لرزش هم نیفتاد، نشانه از این است که آن وایر یا شمع از کار افتاده بود و حتی جدا شدن آن هم تأثیری در کار موتور نداشت.

عیوب وایر شمع

ظاهر سر شمع : الکترود مرکزی و منفی شمع ذوب شده ، چینی سر شمع صدمه دیده است.

علت : برق دزدی وایر های شمع از یکدیگر

نتیجه : ریپ زدن ، افت قدرت موتور و آسیب دیدن آن .

راه حل : استفاده از وایر های مناسب

عیب : وجود پارازیتِ شدید روی امواج رادیو FM-AM-SW و دستگاه جی پی اس و کامپیوتر ماشین ECU

راه حل : اطمینان از کارکرد صحیح دینام سپس استفاده از وایر های مناسب

عیب: کاهش شتاب ، ریپ زدن ، افت قدرت موتور در مناطق مرطوب و هنگام مه گرفتگی و بارش باران

راه حل : اطمینان از سالم بودن شمعها سپس استفاده از وایر های مناسب

عیب: برق گرفتگی شدید هنگام تماس دست با وایر شمع و مشاهده جرقه در کنار وایر هنگام تاریکی

راه حل : استفاده از وایر های مناسب

عیب: مشاهده خوردگی ،‌ پارگی ، پوسیدگی ،‌ سختی بیش از حد و ذوب شدگی وایر

راه حل : استفاده از وایر های مناسب

تشخیص وایر معیوب:

وایر باید کمی مقاومت داشته باشد در غیر اینصورت  موجب پارازیت روی رادیو و سیستم جی پی اس و کامپیوتر ماشین میشود.

وایر شمعها را تک تک باز کنید و با اهم متر چک کنید اگر بیشتر از ۴۵۰۰ اهم بود بهتر است عوض شود و اگر از ۵۰۰۰ اهم ( ۵ کیلو اهم ) بیشتر بود حتماً عوض کنید .

کویل دوبل

1 – روشن نشدن خودرو

2 – درصورت برابر نبودن زمان شارژ کویلها خودرو دردورهای بالای 2000 کپ میکند که بایستی یک دنده بالاتر رویم

کوئل برق 12 ولت را در زمان مناسب از ECU دریافت می کند و با افزایش ولتاژ آن، جرقه را در محفظه احتراق ایجاد می کند. (توضیحات بیشتر در مقاله سیستم جرقه زنی موتور و خرابی آن ).

علائم خرابی کوئل جرقه

در صورت خرابی کوئل و نرساندن برق برای جرقه، به هر یک از سیلندرها، آن سیلندر از کار افتاده و موتور تک کار می کند (ریپ زدن موتور)، معمولا در این شرایط چراغ چک نیز روشن می شود.

تست اهمی کویل دوبل:

وایر از سر شمع و کوئل جدا کرده و دو سرپروب اهم متر را به آن اتصال می دهیم و مقاومت دو سر وایر شمع را چک می کنیم. مقاومت آن در هر متر باید حدود ۱۶ ال ۱۷ کیلواهم باشد. زیرا اتصالات دو سر وایر هنگام پرس شدن به سیم وایر ایجاد مقدار کمی مقاومت می کند که طبیعی است.
اگر مقدار مقاومت از میزان گفته شده بیشتر بود. علت آن یا سوختگی سیم وایر است یا اتصالات وایر شمع شل شده است که ایجاد مقدار کمی مقاومت می کند که طبیعی است.
اگر مقدار مقاومت از میزان گفته شده بیشتر باشد. علت آن یا سوختگی سیم وایر است یا اتصالات وایر شمع شل شده است که ایجاد مقاومت بالا می کند.
بطور مثال در یک وایر شمع به طول cm 50 مقاومت باید در حدود ۸ تا ۵/۸ کیلواهم باشد.
نکات
وایر های را از تماس با قسمت های فلزی خودرو دور نگه دارید.
وایر های را از تماس با قسمت های داغ خودرو دور نگه دارید.
برای آزمایش جرقه وایر شمع در حالت موتور روشن، هر گز وایر را از سر شمع جدا و به بدنه اتصال ندهید. این کا ر به ECU صدمه می زند.
بلکه یک شمع را به سر وایر اتصال دادهآنگاه شمع را اتصال بدنه کنید بعد می توانید یا در حالت موتور روشن و یا با دستگاه دیاگ- آن را آزمایش کنید.

برای جدا کردن وایر شمع ها از سر شمع باید وایر را از قسمت چیقی با انبر مخصوص گرفته و جدا کرد تا باعث شل شدگی اتصالات وایر شمع نگردد.
باید وایر ها را از نظر نشتی برق (برق دزدی) در تاریکی یا با دستگاه مخصوص چک کنیم.
هرگز وایرها را تا نکنید. زیرا این کار باعث شکستگی با قطع شدگی سیم مغز وایر می شود.

 

دریچه گاز برقی

“دریچه گاز برقی” و “سنسور زاویه پدال گاز”، در موتورهای مدرنتر، جایگزین “استپ موتور” و “سنسور دریچه گاز” شده اند.

در این خودروها، اطلاعات تغییر “زاویه پدال گاز” به ECU منتقل می شود، ECU با توجه به این اطلاعات فرمان لازم را به “دریچه گاز برقی” ارسال می کند تا مقدار هوای ورودی، و در نتیجه دور موتور، متناسب با مقدار گاز دادن افزایش یابد.

علائم خرابی دریچه گاز برقی

در صورت خرابی این قطعه چراغ چک روشن می شود و دیگر با فشار دادن پدال گاز، دور موتور افزایش نمی یابد، یا بسیار ناچیز بالا می رود.

قابل ذکر است که چون این قطعه در معرض هوا قرار دارد، معمولا کثیف شدن و جرم گرفتن آن باعث نوسان دور موتور آرام خودرو می شود، که در این حالت با استفاده از “اسپری گانک”، می توان آنرا شستشو داد و مشکل را حل کرد.