سنسور اکسیژن چه وظیفه‌ای دارد؟
سنسور اکسیژن یک قطعه الکترونیکی کوچک است که در برخی از خودروها ابتدای لوله اگزوز و در برخی دیگر بر منیفولد دود قرار می‌گیرد. بسته به مدل خودرو، برخی یک سنسور و برخی دیگر چند سنسور اکسیژن دارند. این سنسور، اکسیژن سوخت را اندازی گیری می‌کند و اطلاعات آن را به ECU می‌فرستد. خرابی سنسور اکسیژن کاهش شتاب خودرو، افزایش مصرف سوخت و افزایش آلاینده‌ها را به دنبال دارد.
زمان تعویض سنسور اکسیژن :
برای حفظ حداکثر توان مـــوتور بهتر است کــه سنسور اکسیژن کمی قبل از خرابی ، تعویض شود. برخی کارشناسان توصیه می کنند ، برای جلوگیری از کاهش توان حداکثر مـــوتور باید پس از طی مسافت های مشخص نسبت به تعویض سنسور اقدام نمود. مقدار مسافت توصیه شده برای سنسور های اکسیژن یک یا دو سیمه ی فاقد گرم کن کــه از سال ۱۹۷۶ تا دهه نود مورد استفاده بودند ، ۳۰۰۰۰ تا ۵۰۰۰۰ مایل است. سنسورهای اکسیژن سه یا چهار سیمه ی دارای گرم کن کــه از اواسط دهه هشتاد تا اواسط دهه نود به کار می رفتند ، پس از طی ۶۰۰۰۰ مایل تعویض می شدند. سرانجام از سال ۱۹۹۶ تا کنون در خودروهای دارایOBD II توصیه شده کــه پس از طی ۱۰۰۰۰۰ مایل سنسور اکسیژن تعویض گردد.
علائم خرابی سنسور اکسیژن
افزایش مصرف سوخت
اگر مصرف سوخت خودرو شما به صورت غیر عادی افزایش پیدا کرده یکی از دلایل آن می‌تواند افزایش مصرف سوخت باشد.
خارج شدن بوی نامطبوع از اگزوز
با کمک رنگ دود خارج شده از اگزوز می‌توانید به برخی مشکلات خودرو پی ببرید. اگر تغییری در دود اگزوز به همراه بوی نامبطوع سوخت در اگزوز مشاهده کردید باید به خراب بودن سنسور اکسیژن شک کنید.
روشن شدن چراغ چک
چراغ‌های هشدار خودرو یکی از راه‌های ساده برای فهمیدن اشکالات موجود در بخش‌های مختلف است. روشن شدن چراغ چک نیز می‌تواند به دلیل خرابی سنسور اکسیژن باشد.
?بیشتر بدانید (دلایل روش شدن چراغ چک)
بالا بودن دور موتور در زمان توقف خودرو
نرخ عادی دور موتور RPM در زمانی که خودرو در سطح صاف (تراز) متوقف است، زیر 1000 است. اما اگر برای مثال دور موتور خودروی شما حداکثر تا 2000 یا 3000 بالا رود، با یک مشکل جدی مواجه هستید. این مورد می‌تواند نشانه‌ای از بسیاری از مشکلات خودرو از جمله حسگر اکسیژن باشد. از آنجا که خروجی سنسور اکسیژن به کنترل زمان موتور، فواصل احتراق و نسبت هوا به سوخت کمک می‌کند، یک سنسور خراب می‌تواند کارکردهای صحیح خودرو را مختل کرده و باعث نامنظم شدن ریتم موتور شود.
ریپ زدن خودرو
خرابی سنسور اکسیژن، شتاب خودرو را کاهش می‌دهد. همچنین خودرو در سربالایی توان کافی را ندارد و ریپ میزند.
مسافت پیموده شده گاز معیوب و بوی تخم مرغ فاسد!
اگر سنسور اکسیژن خراب شود، سیستم‌های انتقال سوخت و احتراق سوخت خاموش می‌شوند. اگر سنسور اکسیژن معیوب، ترکیب نسبت هوا به سوخت را قطع کند یا سوخت زیادی به موتور تزریق کند، مسافت پیموده شده گاز خودرو، کاهش می‌یابد. این سوخت اضافی در موتور، می‌تواند بویی نظیر تخم مرغ فاسد شده و گوگرد ایجاد کند و حتی ممکن است دود سیاهی را از اگزوز خارج کند. اگر خودتان بیشتر اوقات مخزن گاز را پُر می‌کنید، یادداشت کنید که چند گالن استفاده کردید و چند مرتبه آن را پُر کردید. اگر بیش از حد طبیعی باشد، باید یک مکانیک حرفه‌ای پیدا کنید، تا سنسور اکسیژن را بررسی کند
عیب یابی سنسور اکسیژن خودرو
اقدامات و روشهاي اندازه گيري كه مي بايستي انجام شود:
الف – عيب يابي و خواندن كد خطاي ثبت شده مربوط به سنسور اكسيژن :
با كمك دستگاه عيب ياب PPS وارد منوي ECU شده و Reading Fault انجام دهيد و سپس براي خواندن كد
ايراد
( p code) دكمه F6 دستگاه عيب ياب را فشار دهيد.
ب – بررسي ظاهر قطعه
ج – اندازه گيري پارامترهاي سنسور
الف – شرح كدهاي ايراد (p code )سنسور اكسيژن
جدولهاي زير ليستكدهاي خطا (p code )را تشريح مي نمايند :
– در صورت تغيير كدهاي ايراد فوق ، ليست جديد آنها اعلام خواهد شد.
– پيش از باز نمودن و تعويض سنسور بايد مراحل عيب يابي به شرح زير انجام گردد :
– در صورتيكه پس از خواندن خطا توسط دستگاه عيب ياب و پاك كردن ايراد ، يكي از كدهاي فوق دوبـاره تكـرار
شد،
ميبايستي مراحل بعدي عيب يابي قطعه سنسور اكسيژن ادامه يابد ، نيستدر غير اينصورت تعويض آن مجاز .
ب – بررسي ظاهري قطعه سنسور اكسيژن
– سيمهاي سنسور آسيب ديده ، عقب نشيني داشته يا بيرون كشيده شده باشد.
– روكش دسته سيمها آسيب ديده باشد.
– خوردگي اتصالات كانكتور
– صدمه و چكش خوردگي بدنه سنسور
– خرابي و چكش خوردگي بدنه سنسور
– بريدگي ،پارگي روكش و كشيدگي سيمهاي سنسور
ج – اندازه گيري پارامترها
ايراد ظاهري مشاهده نگرديد بايستي دو پا اصليرامتر سنسور ( A و B ) اندازه گيري شود:
A – بررسي نسبت اختلاط سوخت و هوا (Regulation Mixture )
(Heating Resistor) گرمكن مقاومت – B
A – بررسي نسبت اختلاط سوخت و هوا (Regulation Mixture )
تجهيزات مورد نياز :
– اندازه گيري مي بايستي به صورت زير انجام گردد :
-1 سوئيچ بسته ، كانكتور سنسور اكسيژن را جدا نمائيد.
-2 مولتي متر را بهكانكتور سنسور اكسيژن متصل نمائيد. ( پايههاي شماره 3 و ) 4
-3 كانكتور سنسور را متصل نمائيد. (در حاليكه كانكتور سنسور اكسيژن متصل مي باشد، اندازه گيري بايد صورت
بگيرد).
-4 موتور را روشن نمائيد تا به مدت 2 دقيقه ، موتور در 2000 دور بر دقيقه كاركند.
-5 تست را در زماني كه موتور گرم است انجام دهيد.
-6 پدال گاز را تا انتها فشار دهيد.
و سپس نتايج زير بايستي در مولتي متر نمايش داده شوند :
– زماني كه پدال گاز تا آخر فشرده شده باشد، ولتاژ سنسور نزديك به1 ولت باشد.
– زماني كه پدال گاز رها ميگردد ، ولتاژ سنسور نزديك به صفر ولت باشد.- بررسي مقدار ولتاژ سنسور ( voltage sensor oxygen upstream ( توسـط دسـتگاه عيـب يـاب در حالـت
موتور گرم ، از طريق منوي زير نيز امكان پذير است :
سنسور اكسيژن تعويض گردد.
عهده دارد.
اندازهگيري مقاومت گرمكن
مقاومت گرمكن سنسور در دماي محيط (در دماي آب 25 درجـه C ( از روي دو پايـه 1 و 2 كـانكتور سنسـور
اكسيژن اندازه گيري مي شود.
تجهيزات مورد نياز در اين اندازه گيري پارامتر
-1 اهم متر
اندازه گيري و خواندن پارامترها طبق روش زير مي باشد:
-1 سوئيچ بسته ، كانكتور سنسور اكسيژن را جدا نمائيد.
-2 مولتي متر را به كانكتور سنسور اكسيژن متصل نمائيد.
و سپس مقدار مقاومت گرمكن نمايش داده شده در اهم متر را بخوانيد.
⚙️ با توجه به سنسورهايي كه در حال حاضر بر روي خودروهاي پژو 206 نصب مي گردد.
– پس از مشاهده كدهاي خطا (p code )يو بدست آوردن مقادير اهم خارج از محدوده ذكر شده ، بايستي قطعـه
سنسور اكسيژن تعويض گردد.
فرسوده شدن سنسور اکسیژن :
هنگامی که عمر سنسور در حال اتمام باشد ، عکس العمل آن نسبت به تغییرات مخلوط سوخت همچون گذشته سریع نخواهد بود. تاخیر زمانی سنسور برای ارسال سیگنال به واحد کنترل الکترونیکی (ECU) افزایش یافته و سنسور کند عمل می کند که این امر از نزدیک شدن مخلوط سوخت و هوای موتور به محدودهء بالانس جلوگیری خواهد کرد. اگر موتور روغن سوزی داشته باشد و یا مایع خنک کننده به درون موتور نشت کند ، امکان آلوده شدن المنت سنسور وسپس خرابی سنسور وجود دارد. در گذشتهء نزدیک که بنزین سرب دار مورداستفاده بود ، سرب موجود در بنزین پس از طی کمتر از 100 مایل ، سبب خرابی سنسور می شد ( به همین دلیل سرانجام دولت بنزین سرب دار را حذف کرد )
داغ شدن سنسور اکسیژن :
بد نیست بدانید که یک سنسور اکسیژن زمانی سیگنال ولتاژ تولید می کند که با دمایی در حدود 617 تا 662 درجه فارنهایت ، گرم شود. اگر سنسور با دمای اگزوز گرم شود ، چند دقیقه طول می کشد تا به دمای کارکرد خود برسد. بنابراین اکثر سنسورهای اکسیژن در خودروهای جدید توسط مدار گرم کن الکتریکی که درون سنسور قرار گرفته ، سریعاٌ به درجه حرارت مورد نظر می رسند. این گونه سنسور ها معمولاٌ سه یا چهار سیمه هستند. لازم به ذکر است که سنسور های اکسیژن فاقد گرم کن یک یا دو سیمه می باشند.
اگر مدار گرم کن خراب شود ، در عملکرد سنسور اکسیژن خللی ایجاد نمی شود ، بلکه سنسور همچون گذشته توسط حرارت اگزوز گرم می شود ؛ اما شکل گیری سیستم حلقه بسته با تاخیر همراه است که این امر ممکن است موجب عدم تایید خودرو در تست آلاینده ها شود.
دلایل خراب شدن سنسور اکسیژن
کیفیت سوخت
این سنسور با سوخت ارتباط مستقیمی دارد و پایین بودن کیفیت سوخت مصرفی از عمر سنسور اکسیژن می‌کاهد.
ضربه
این سنسور ضربه گیر نیست و ضربه شدیدی مانند تصادف، سبب آسیب زدن به آن می‌شود.
شمع‌ها
خرابی شمع‌های خودرو به سنسور اکسیژن آسیب میزند چراکه شمع‌های معویب موجب احتراق ناقص و تولید دود می‌شوند. این دود عملکرد سنسور اکسیژن را مختل می‌کند.
?بیشتر بدانید(علائم خرابی شمع)
سنسورهای اکسیژن در کیفیت و قیمت‌های متفاوتی در بازار به فروش می‌رسند. سنسورهایی که کیفیت پایینی دارند به درستی عمل نمی‌کنند، بنابراین بهتر است از سنسور با کیفیت استفاده کرد تا کارکرد خودرو را مختل نکند.
تعویض سنسور اکسیژن:
سنسور اکسیژنی که عیب آن مشخص شود ، نیاز به تعوض دارد. از طرفی تعویض سنسور اکسیژن در بازه زمانی مشخص می تواند از بروز برخی مشکلات جلوگیری کند. تعویض نکردن یک سنسور اکسیژن فرسوده که فاقد کارایی لازم است ، می تواند سبب کاهش یا از بین رفتن حداکثر راندمان سوخت ، حداقل آلاینده های خروجی و طول عمر مبدل کاتالیزوری شود.
سنسورهای اکسیژن یک یا دو سیمه فاقد گرم کن که از سال 1976 تا حدود دهه نود مورد استفاده بودند ، پس از 30000 تا 50000 مایل تعویض می شدند. سنسورهای سه یا چهار سیمه دارای گرم کن که در اواسط دهه هشتاد تا اواسط دهه نود مورد استفاده بودند ، به ازای هر 60000 مایل تعویض می شدند. در خودروهای مبتنی بر OBD II ( از سال 1996 تا کنون ) به ازای پیمودن هر 100000 مایل نسبت به تعویض سنسور توصیه شده است.
