سنسور دمای هوای ورودی چیست؟نحوه عیب یابی
با ما همراه باشید مکانیکو
سنسور دمای هوای ورودی ( Air Temperature Sensor )
سنسور دمای هوای ورودی وظیفه داد که دمای هوای ورودی به موتور را اندازه گیری کرده و به واحد کنترل الکترونیک ( ایسیو ، ecu ) ارسال کند . واحد کنترل الکترونیکی نیز از طریق اطلاعات دریافتی از این سنسور مقدار جرم هوای ورودی به موتور را مورد محاسبه قرار داده . البته محاسبه جرم هوای ورودی به موتور فقط از طریق سنسور دمای هوای ورودی انجام نمی گیرد بلکه از طریق سنسورهای فشار هوا و موقعیت دریچه گاز نیز انجام می گیرد و مقدار پاشش سوخت را نسبت به دمای هوای ورودی به موتور تعیین می کند . بنابراین یکی از سنسورهای تاثیر گذار در مصرف سوخت سنسور دمای هوای ورودی می باشد .
اساس کار سنسور دمای هوا
سنسور دمای هوا بر اساس یک نوع مقاومت متغیر دمایی عمل می کند و از نوع مقاومت NTC ( جریان دمای منفی ) می باشد . یعنی با افزایش دمای هوای ورودی ، مقاومت کاهش می یابد و بالعکس . با توجه به منحنی دیاگرام ، نشان می دهد که هر چه دمای هوای ورودی افزایش یابد مقاومت سنسور کاهش می یابد و بلعکس ، و محدوده دمای این سنسور بین 40- الی 130 درجه سانتیگراد بوده و تغییر مقاومت نیز بین 10 الی 100000 اهم می باشد .
نمودار تغییرات دما هوا NTC
مدار الکتریکی
نحوه عیب یابی سنسور دمای هوا :
الف – با استفاده از دستگاه عیب یاب ( دیاگ ) :
با استفاده از دستگاه عیب یاب قسمت خواندن خطاها ، می توان عیب سنسور دمای هوا را تشخیص داد ، در صورت داشتن خطای سنسور دمای هوا موتور را خاموش کرده و سوئیچ را کامل باز گذاشته و در قسمت پاک کردن خطاها توسط دستگاه عیب یاب ، خطاها را پاک می کنیم و سپس در قسمت پارامترها به تجزیه و تحلیل سنسور دمای هوا می پردازیم .
نکته : چنانچه سنسور دمای هوا قطع و یا خراب باشد ، در قسمت پارامترها ، مقدار دمای هوا را 40- ( منفی چهل ) نشان می دهد و یا با تغییرات دمای هوا ، مقدار دمای هوا ثابت می ماند .
ب – با استفاده از دستگاه مولتی متر ( قسمت اهم متر ) :
ابتدا کلید ( سلکتور ) دستگاه مولتی متر را روی قسمت اهم قرار دهید و سپس سیم مشکی در قسمت منفی ( com ) و سیم قرمز رنگ را قسمت اهم ( Ω ) قرار داده ( البته توصیه می شود برای آزمایش و تست قطعات از دستگاه مولتی متر دیجیتال اتوماتیک استفاده کنید .
و بعد دو سر سیم های مشکی و قرمز را به دو پایه سنسور دمای هوا متصل کرده ( پایه های 1 و 2 ) و مقدار مقاومت را بر اساس دمای هوا یادداشت کنید . چنانچه مقدار مقاومت نشان داده شده در دمای مشخص طبق جدول استاندارد مربوطه نباشد و یا مقدار مقاومت در دماهای مختلف تغییر نکند قطعه معیوب بوده و باید تعویض گردد . ( حدود 10 % خطا مجاز می باشد . )
جدول تغییرات مقاومت سنسور دمای هوا ( NTC ) به صورت تقریبی
عوامل خرابی سنسور IAT
گاهی اوقات نفوذ احتراق ناقص به منیفولد هوا، کربن گرفتگی یا روغنی شدن منیفولد هوا می تواند باعث آغشته شدن نوک سنسور IAT شود که باعث می شود واکنش آن نسبت به تغییرات ناگهانی دما کند شود. حرارت و عمر زیاد از عوامل دیگری هستند که باعث تاخیر واکنش این سنسور یا حتی از کار افتادن کامل آن می شوند. اتصال الکتریکی ضعیف در سنسور نیز خود عامل دیگری در ایجاد مشکل برای سنسور IAT است. خورده شدن یا شل شدن سوکت سنسور یا آسیب دیدن سیمکشی از سنسور تا ECU در ولتاژ خروجی سنسور IAT تاثیر می گذارد.
علائم خرابی سنسور IAT
اگر سنسور IAT اطلاعات را درست و دقیق نخواند ممکن است ECU اینطور فکر کند که دمای هوا گرمتر یا سردتر از آنچه واقعا هست باشد و بنابراین در محاسبات نسبت بنزین و هوا دچار اشتباه شود. نتیجه آن پیدایش سوخت غنی یا فقیر در موتور است که مشکلاتی از قبیل کارکرد بد موتور هنگام سرد بودن هوا و دور آیدل، لگد زدن یا کله کردن موتور هنگام شتابگیری در حالتی که موتور سرد باشد و ریپ زدن موتور هنگام گرم بودن آن.
در خودروهای مجهز به انژکتور مخصوص استارت سرد اگر ECU اطلاعات غلط از IAT بگیرد ممکن است این انژکتور را فعال نکند و باعث شود موتور به سختی روشن شود. همچنین سنسور IAT معیوب ممکن در عملکرد سنسور EGR (سنسور برگشت گازهای خروجی به موتور) نیز تاثیر بگذارد زیرا ECU با سنجش دمای هوا دستور باز شدن سوپاپ EGR را صادر می کند. (در اکثر خودروها ECU از سنسور دمای آب برای این منظور استفاده می کند.) اختلال در عملکرد سیستم کنترل گازهای آلاینده نیز از دیگر تاثیرات منفی معیوب بودن سنسور IAT است.
سنسور معیوبی که دمای هوا را گرمتر از نرمال گزارش کند باعث ایجاد سوخت Lean یا فقیر می شود که احتمال ناک زدن و احتراق ناقص را افزایش داده و باعث افزایش مصرف سوخت و آلایندگی می شود.
سنسور معیوبی که دما را سردتر از نرمال گزارش کند باعث ایجاد سوخت Rich یا غنی شده که در این مورد هم مصرف سوخت و آلایندگی بالا می رود.
البته توجه داشته باشید که بعضی مواقع اینطور به نظر می رسد که عدم تعادل در نسبت بنزین و هوا به خاطر معیوب بودن سنسور IAT به وجود آمده باشد ولی در واقع علت دیگری باعث پدید آمدن این اشکال شده باشد مثلا نشتی خلا در موتور یا حتی گرفتگی کاتالیزور! زیرا مسدود شدن شدید مسیر اگزوز، خلا و جریان هوای منیفولد ورودی را کاهش می دهد و باعث می شود سنسور IAT دما را گرمتر از نرمال گزارش کند (زیرا داغ بودن موتور بر اثر گرفتگی کاتالیزور باعث داغ شدن سنسور IAT می شود.)
