توزیع و انتقال وزن در خودرو
اصلی ترین دلیلی که رانندگان خودرو های سنگین را حرفه ای جلوه می دهد , نرم و یکنواخت رانندگی کردن آنهاست که علت آن درک تجربی از نحوه توزیع وزن و چسپندگی تایر ها در خودرو است. حال زمان آن رسیده که این فرآیند را علمی بررسی کنیم
آشنایی با چسبندگی (Grip)
خودرو شما با چهارعدد تایر با سطح زمین تماس دارد . همان تایر هایی که سطح تماس هرکدام مساحتی در حدود چهار انگشت گره کرده دریک مشت را بر روی مسیر حرکت را اشغال می کند که به آن ” سطح تماس لاستیک ” ویا Tyre Contact Patch می گویند . سطحی که در ابتدا بسیار ناچیز بنظر می اید اما سعی کنید قدر میلیمتر به میلیمتر این سطح را بدانید و به نحو احسنت از آن استفاده کنید . چون همین چسپندگی به شما اجازه پیچیدن , ایستایی در پیچ ها و شتابگیری و … را می دهد.
انتقال وزن ( Weight Transfer )
قصد ندارم به مانند بسیاری از مقاله های در خصوص رانندگی حرفه ای , با اشکال و الگوریتم های پیچیده شما را در دردسر بیندازم . اجازه دهید این موضوع را در غالب یک مثال تشریح کنیم.وضعیت توزیع وزن در خودرو دقیقا مانند حرکت بدن شما پشت فرمان در شرایط مختلف است . هنگامی که ترمزمی کنید , بدن شما رو به جلو متمایل شده و هنگامی که اقدام به شتاب گیری می کنید ,بدن شما به صندلی فشرده شده و رو به عقب سوق پیدا می کند و به همین ترتیب هنکام عبور از پیچ به سمت چپ بدن شما به سمت راست متمایل می شود و بالعکس . حالا این مثال را به خودرو تعمیم می دهیم . زمانی که شما پا را روی گاز می گذارید و خودروشروع به شتاب گیری می کند ,فنر های جلوی خودرو از هم باز شده , وزن به قسمت عقب منتقل شده و سطح تماس لاستیک های جلو و عقب به ترتیب کم و زیاد شده . به محض اینکه پا را روی ترمز می گذارید , فنر های قسمت عقب خودرو کشیده شده و فنر های جلو فشرده می شود که این امر گویای آن است که وزن خودرو رو به جلو منتقل شده است . به همین سادگی . حال نگاهی به تصاویر ذیل بیاندازید.
کمی روی عکس های فوق تمرکز کرده و با دقت اثر لاستیک ها را یررسی کنید .در مقاله های بعدی حسابی با آنها دست و پنچه نرم خواهیم کرد.
حال به این فکرمی کنید که خوب این موارد دقیقا چه ربطی به رانندگی حرفه ایی دارد .شاید در نگاه اول این توضیحات کاملا ساده بنظر آید که قطعا همین طور هم هست اما یک انتقال وزن ناصحیح برای رانندگان آماتور که از 50درصد توان خودرو خود در هنگام عبور از مسیر استفاده می کند , تنها یک اشتباه و یک تنش ناهنجار به خودرو است اما برای حرفه ای ها که خودرو را روی حد نهایی و لیمیت ( به حد نهایی چسبندگی تایر روی سطح مسیر حرکت دقیقا قبل از سر خوردن گفته میشود )خود می رانند , عملا یک فاجعه است پس با دقت وصبر این مباحث را دنبال کنید .
تلاطم کمتر , رانندگی حرفه ای تر
این جمله را ملکه ذهن خود کنید . رانندگی پرتنش و پر تلاطم در فرمان دهی , شتابگیری مثبت و منفی همگی باعث از دست رفتن زمان وبروز حادثه در طی یک رانندگی در سطح حرفه ای است.
فایده و ضرر انتقال وزن به جلو :
خوب فکر کنم کمیبا این مفاهیم آشنا شده اید , اجازه دهید شرایطی را با هم بررسی کنیم , با سرعتوارد پیچ می شوید و خودرو از قسمت جلو شروع به سر خوردن کرده و خودرو از فرمان دهیشما پیروی نمی کند به این حالت کم فرمانی Understeer می گویند.
حال اگر وزن خودرو رو به جلو خودرو انتقال پیدا کند کمی از کم فرمانی کاسته خواهد شد که قطعا به نفع شما و خودرو شما است.
اما یک یک اشتباهرایج , خودرو به اصطلاح عامیانه از قسمت عقب شروع به در رفتن می کند . راننده بیتجربه پا را از روی گاز برداشته و ترمز می کند که عملا وزن را کاملا به جلو منتقلکرده و فاجعه ای را برای خود به رقم می زند.
فواید انتقال وزن به عقب:
1- شتابگیری در اتومبیل های دیفرانسیل عقب : هنگامی خودرو اقدام به شتابگیری می کند , بدن شما به صندلی فشرده می شود واین امر حاکی از آن است که وزن خودرو به عقب , یعنی دقیقا همان جایی که خودرو به چسپندگی احتیاج دارد , انتقال پیدا کرده است و این امر منجر به هرزگردی کمتر تایرها و شتابگیریسریعتر خودرو خواهد شد.
2- جلوگیری از بیش فرمانی ( Oversteer ) : با معناو مفهوم بیش فرمانی در مقالات بعدی و راه های کنترل آن آشنا خواهیم شد اما بطورخلاصه به سر خوردن تایر های عقب خودرو Oversteer می گویند.
حال اگر به هر طریقی شما بتوانید وزنرا به عقب خودرو انتقال دهید تا حدی موفق به مهار این پدیده شده اید.
لازم به توضیح است این پدیده در خودرو های دیفرانسیل جلو با شتابگیری مناسب حاصل خواهد شد اما درخودرو های دیفرانسیل عقب , شتاب گیری تاثیر بسزایی در کنترل و کاهش بیش فرمانی نخواهد داشت.
اما این انتقال وزن به عقب خودرو شمشیری است دو لبه , اگر این انتقال بیش از حد انجام شود (شتابگیری بیش از حد ) باعث از بین رفتن چسپندگی تایر های جلو شده و خودرو از قسمت جلو شرع به سر خوردن کرده که به آن کم فرمانی یا Understeer می گویند . نگران نباشید , این موضوع نیز درآینده ای نزدیک از همین جا بطور مفصل و جامع شرح داده خواهد شد.
فیلم اموزشی
توزیع وزن 50/50 در مزدا میاتا
ئ
