انواع شمع خودرو
شمع های خودرو همه به یک گونه طراحی نشده اند و دارای انواع گوناگونی می باشند که هر کدام برای نوعی از موتور خودرو ساخته شده اند. دسته بندی شمع خودرو به صورت ذیل می باشد:
- شمع سرد: که برای عملکرد در موتورهای با دمای بالا طراحی شده اند و دارای پایه های کوتاه می باشند تا سریعا بتوانند گرمای ایجاد شده در اثر جرقه زنی را کاهش دهند.
- شمع گرم: که برایس عملکرد در موتورهای با دمای پایین طراحی شده اند و دارای پایه های بلندتری می باشند تا گرمای خود را دیرتر از دست داده و در نتیجه بتوانند رسوبات باقی مانده حاصل از احتراق را در روی خود شمع بسوزانند.
- شمع نیکلی: که جنس الکترودهای آن از آلیاژ نیکل می باشد و دارای طول عمر کوتاهی می باشند.
- شمع پلاتینیومی: که جنس الکترود های آن از آلیاژ پلاتینیوم بوده و دارای طول عمر بسیار بالایی هستند. اینگونه شمع ها توانایی تحمل دمایی تا ۲۵۰۰ درجه سانتیگراد را داشته و قادرند تا ۱۰۰ هزار کیلومتر کارکرد مفید داشته باشند.
- شمع ایریدیومی: اینگونه از شمع خودرو نیز که الکترود مثبت آن از جنس ایریدیوم می باشد و دارای طول عمر بالاتری نسبت به شمع های پلاتینیومی می باشند.
- شمع های چند الکترودی: این گونه از شمع خودرو از چند الکترود منفی برخوردار می باشد که باعث طول عمر بسیار بالاتر می گردد. به علت اینکه هربار جرقه زنی باعث خوردگی قطب منفی می گردد، هر الکترود پس از خورده شدن، جای خود را با الکترود نزدیکتر به قطب مثبت عوض کرده و در نتیجه طول عمر بالاتری برای شمع خودرو ایجاد می نمایند.
شمع های چند الکترود(پلاتین)
بر اساس نوع طراحی موتورها انواع مختلفی از شمع در بازار وجود دارد. از نظر تعداد الکترودها شمع ها به دو دسته تک پلاتین و چند پلاتین (۲ پلاتین تا ۴ پلاتین) تقسیم می شوند.
باور غلط در مورد شمع دو پلاتین
باور غلطی که اکثرا بین مردم و فروشندگان لوازم یدکی شکل گرفته این است که شمع های دو پلاتین در هر بار سیکل انفجار موتور دو جرقه همزمان تولید می کنند و چون یک جرقه بیشتر از شمع های تک پلاتین تولید می شود احتراق بهتری صورت گرفته و شتاب خودرو افزایش می یابد!
یکی از ترفندهای گول زدن خریداران بی اطلاع برای خرید شمع های دو پلاتین تبلیغ شتاب گیری بهتر است ولی در عمل این طور نیست و هر بار فقط از یکی از پلاتینها جرقه زده میشود و این بخاطر خاصیت الکتریسیته است که از راحتترین و کم مقاومت ترین مسیر عبور میکند،مانند صاعقه گیر در ساختمانهای بلند،یا در روز بارانی و رعدوبرق از ارتفاعات دوری کردن.
باور صحیح در مورد شمع دو پلاتین
یکی از دلایلی که بعضی از خودروسازان از شمع های چند الکترود استفاده می کند عمر بیشتر آنها نسبت به تک پلاتین است.و این هم بخاطر این است که در صورت جرقه از یک پلاتین و گرم شدن آن و در نتیجه افزایش مقاومت حالا از پلاتین دیگر جرقه برقرار شده و باعث دیرتر خراب شدن آن (مقاومت داخلی شمع) میشود.
شمع دو پلاتین استفاده کنیم یا تک پلاتین؟
هنگام انتخاب شمع باید تنها یک چیز را مد نظر قرار داد و آن توصیه کارخانه سازنده است. شمع را باید بر اساس مدل و کد انتخاب کنید نه بر اساس تعداد الکترود. مثلا سیتروئن برای زانتیا شمع Eyquem با کد RFC42LZ2E را پیشنهاد داده است.این شمع از نوع دو پلاتین هست. در واقع هر شمعی که صرفا دو پلاتین باشد خاصیت شمع فوق را ندارد.
مثلا شمع دو پلاتین Eyquem با کد RFN58LZ که متفاوت میباشد ، در چنین مواردی بهتر است همان شمع توصیه شده شرکت سازنده خودرو را بخرید و به دلخواه خودتان سراغ شمع های متفرقه با الکترودهای بیشتر نروید. پس شمع دو پلاتین برای همه موتورها کاربرد ندارد و فقط در صورتی می توانید از آن استفاده کنید که شمع توصیه شده از نوع دو پلاتین باشد.
اینکه بگوییم شمع دو الکترود شتاب را افزایش می دهد درست نیست بهتر است بگوییم با شمع دو الکترود شتاب خودرو دیرتر افت می کند. در واقع هنگامی که شمع تک و دو الکترود هر دو نو باشند تغییر خاصی در شتاب ایجاد نمی شود ولی به مرور زمان خودرویی که شمع تک الکترود دارد زودتر شتابش ضعیف می شود و باید زودتر شمع تعویض شود.
مطلب پیشنهادی:
شستشوی سوزن انژکتور گاز
پس :
در صورت کیفیت برابر شمع، شمع سوزنی ( ایجاد جرقه سریع و بهتر) و دو پلاتین (بخاطر تعویض پلاتین در صورت گرم شدن) بهتر میباشند
بعلت سوال دوستان بگم که شمع سرد یا اصطلاحاً پایه کوتاه باید استفاده کنند
البته در بازار ما شمعی رو که فروشنده تایید میکنه بخرید چون متاسفانه تقلبی هر مارکی الان موجوده،پس فقط اصل بودنش مهمه
وایرها هم در صورت بروز عطسه (احتراق ناقص در هواکش) باید تعویض بشوند
نشانه ها برای تعویض وایر ، خشک بودن خود وایر یا دیده شدن جرقه از آن به بدنه
عیب یابی و کارکرد صحیح شمع ها
هر شمع معمولی بطور متوسط ۲۵۰۰۰ تا ۳۵۰۰۰ کیلومتر بازده مناسبی دارد و بعد از هر ۵۰۰۰ کیلومتر باید مورد بررسی قرار می گیرد. علائم ظاهری شمع، مانند موارد زیر، کمک به بررسی نحوه عملکرد موتور می کند.
۱⃣ – اگر پایه شمع پس از مدتی کار کردن در موتور برنگ قهوه ای باشد، شمع سالم و مناسب است.
۲⃣ – اگر دهانه شمع دوده یا کربن گرفته باشد، شمع در موتور سرد باقی می ماند و ارزش حرارتی آن بالا است.
۳⃣ – اگر پایه شمع پس از مدتی کار کردن موتور سولفات مانند(سفیدک) بزند نشانه آن است که شمع در داخل سیلندرسرخ شده و ارزش حرارتی آن کم می باشد و می بایست از شمعی با ارزش حرارتی بالاتر استفاده نماییم.
.
?از عوامل ضعیف شدن جرقه شمع می توان به رسوب گرفتگی و روغنی بودن دهانه شمع و ترک داشتن عایق چینی شمع اشاره نمود.
? چنانچه دهانه شمع زیادتر از حد مجاز فیلر گیری شود باشد سبب عواملی چون، سوختن کویل، افزایش طول جرقه و آوانس میشود.
? همچنین اگر دهانه شمع کمتر از حد مجاز فیلر گیری شود از قدرت جرقه کاسته میشود بنابراین شمع دوده می زند.
یکی از مهمترین وظایف شمع خودرو به غیر از جرقه زنی انتقال حرارت مناسب گرما از درون اتاق انفجار به بیرون می باشد.
این حرارت بیشتراز طریق رزوه ها که با ناحیه سر سیلندر در تماس است به بیرون هدایت می گردد،مقدار باقیمانده از طریق هسته مرکزی به بیرون اتاقک انفجار انتقال می یابد.
به شمعی که حرارت را سریعا انتقال می دهد شمع سرد و به شمعی که کند تر حرارت را انتقال داده و مقداری از حرارت را در خود نگه می دارد شمع گرم اطلاق می گردد.معمولا کارخانجات یک بازه عددی برای نمایش این خاصیت تعریف می کنند.
شمع های سرد اصولا در موتور های با ضریب تراکم بالا مثل موتور های توربو و موتور های به شدت تقویت شده کاربرد دارند چراکه همواره در دور های بالا کار کرده و احتمال دوده گرفتن شمع در آنها پایین است.
شمع های گرم معمولا برای خودرو های استاندارد که هم در دور های پایین مثل ترافیک های روزمره و هم در دور های بالا مثل جاده کار می کنند مورد استفاده قرار می گیرند.
مطالب اموزشی
