سیستم گیربکس CVT چیست؟ نحوه عملکرد
سیستم گیربکس CVT چیست؟ نحوه عملکرد
جعبه دندههای CVT
CVT یا Continuously Variable Transmission به معنی سيستم انتقال قدرت متغير است. اولين CVT در سال 1986 به ثبت رسید. تکنولوژی این نوع گیربکس در سالهای اخیر پیشرفت چشمگیری داشته است تا آنجا که امروزه چندين کارخانه خودروسازی از جمله جنرالموتورز، آئودی، هوندا و نيسان از این تکنولوژی در خودروهای جدید خود استفاده کرده اند و برنامه تحقیقات گستردهای را هم برای بهبود بازده این نوع گیربکس در دستور کار دارند.
هنگامی که در یک خودرو و در شرایط عادی راننده اقدام به تعویض دنده میکند این عمل در گیربکس موجب درگیر شدن دو چرخ دنده با اندازهها و تعداد دندانههای متفاوتی میشود.
درگیر شدن این چرخ دندههای متفاوت سبب بوجود آمدن ضریب دندههای گوناگون (متناسب با تعداد دندانهها و قطر چرخ دنده) میشود و گشتاور و دور بر اساس این ضریب دنده از موتور به چرخها منتقل میشود.
این نحوه درگیری چرخ دندهها در جعبه دندههای دستی کاربرد دارد که در نمونههای اتوماتیک این نسبت دندهها بوسیله درگیر شدن چرخ دندههای خورشیدی و سیارهای و قفسه نگهدارنده و چرخ دنده رینگی ایجاد میشود اما در جعبه دندههای CVT خبری از این چرخ دندههای خورشیدی و سیارهای و… نیست بلکه تکنولوژی و فرآیند نوینی در حال رخ دادن در زیر پوسته این سیستمهای انتقال قدرت است.
نحوه عملکرد جعبه دنده های CVT
مزایا سیستم انتقال قدرت CVT
از جمله مزایا استفاده از این نوع سیستمهای انتقال قدرت CVT میتوان به کاهش مصرف سوخت تا 20 درصد نسبت به گیربکسهای خودکار معمولی، انتقال روانتر و یکنواختتر قدرت موتور، کارایی دینامیکی بهتر، شتابگیری بهتر، کارکرد دائمی موتور در بهینهترین دور که ضمن کمک به سلامت موتور موجب کاهش مصرف سوخت میشود .
مطلب پیشنهادی:
معایب گیربکسهای CVT
توسعه سیستمهای CVT به دلایل مختلفی بسیار کند پیش میرود، از جمله اینکه به دلیل عملکرد مطلوب گیربکسهای دستی و اتوماتیک در نسلهای جدید که باعث کاهش مصرف سوخت با استفاده از آنان شدهاند، دیگر نیازی به سیستمهای انتقال قدرت CVT احساس نمیشود. یکی از معایب اصلی مدلهای اولیه گیربکسهای CVT هم لغزش بین تسمه و غلتکها بود، زیرا فاقد دندانه بوده و نمیتوانستند یک اتصال مکانیکی صلب ایجاد کنند. محرکهای اصطکاکی هم معمولا در معرض لغزش، بخصوص در گشتاورهای بزرگ قرار دارند.
مطلب پیشنهادی:
در سالهای 1950 تا 1960 میلادی هم موتورها برای جبران لغزش، در دورهای بالاتری کار میکردند، به خصوص هنگام شتابگیری از حالت سکون و گشتاور ماکزیمم که باعث لغزش در سیستم میشدند که خب در سیستمهای انتقال قدرت CVT امروزی این مشکلات تقریبا برطرف شده است.
البته همچنان معایبی هم در سیستمهای انتقال قدرت CVT دیده میشود که طبق گزارشات مردمی، شامل سر و صدای نسبتا زیاد این دسته از جعبه دندهها، هزینه تعمیرات بسیار سنگین که در داخل کشور ما هم چندان دانش فنی برای تعمیر و نگهداری از آنان وجود ندارد و یا اگر هم وجود داشته باشد بسیار محدود است و هزینههای سنگینی خواهد داشت و در نهایت هم شامل پیچیدگی سیستم انتقال قدرت CVT برای دارندگان این سیستم میشود که هنوز خیلیها از نحوه کارکرد این دسته از جعبه دندهها اطلاعاتی کافی ندارند. برعکس جعبه دندههای دستی که همه میدانند انتقال قدرت از طریق درگیری دو چرخ دنده با هم صورت میپذیرد.